Pivalialigiyit Havakviit

Havaqatigiingniq Ikayuutiqhaannut Inuktut Ilinniarnikkut Nunavunmi

IQALUIT, March 9, 2021
Inuit ihuaqtumik pivikhaqaqtut utiqtiriami, atuliqtiffaangnahuaqlugu, hakugingniqhaqlugit pihimaaqlugitlu uqauhinggit.

Kanatap Kavamanga, Nunavut Kavamanga Nunavut Tunngavikkutlu tun’ngahuktitaat sainiutaa titiraqhimayuq kangiqhidjut ikayuutiqhaanik hakugiqhiliqlugu Inuktut uqauhiat ilinniaqlutiklu tamaani Nunavut ublumi. Kanatap Kavamanga uqagiiyaffaaqtaat hivuni havaangniaqtaat pivikhaqaqtittilutik $42 miliantaalamik talimani ukiuni ikayuutiqhaanik haffuma anggirut. Ilaliutiliklu an’ngiyuamik aittuuta una maniqhaaqhaq piniaqtuq, aadlanik maniqhaaqhanik avatkungnaqhiyuq $12.3 miliantaalamik haffuma miqhaatigut pihimayuq talvanga Nunavunmi Atuliqtittinirmut Naalaktiit Nakataq 23 manngit, ikayuqlugit tamaita Kavamatkut aqhuugutait piqariami kivraqtuiviqhanik Inuinnangniq havagviinni Nunavunmi.

Nunavut Kavamanga amigaiqyuummingniaqtait Inuit ilihaiyiqhanik talvuuna ilihaqlutik Nunavut Ilihariaqpaalirvianni Nunavut Ilihaiyit Ilihagutainnik nunallaani tamaani nunaptingni aulaqtiqlutik 2021 mi 22 mut.

Una anggirut niriugiyaat imaa:
• Amigaiqyuummiklugit pittaalaqiyaami Inuktut uqauhitigut ilihaudjunmik Nunavunmi;
• Amigaiqyuummiklugit pihimaaqlugit nampait ayuittunut Inuktut uqaqtaaqtunik Inuit ilihaiyit Nunavunmi;
• Amigaiqyuummiklugit nampait uqainnaktunik Inuktut Nunavunmi;
• Piliurniqlu ikayuutiqhainnik ilihaiyit;
• Aqhuuqhaiqlugu Inuktut atuliqtiffaangnahuaqlugu Inuitlu pilaagutait pidjutilgit uqauhikkut ilinniarnirmunlu; imaalu
• Ikayuqlugit Uqariuqsatittijit pinahuagutaa nutaaniklu pidjutiqaqlutik Inuktut ilihainirmun Inuit ilihaiyinutlu.

Paatnagiiq uvani anggirunmi havangniaqtut tahapkunanut hivuniqhait piliuqlutik havaqatigiingnikkut qanuqtun piyuqhat ihumagiyainnik Inuit hivulliutiumayainnik pittiaqlutik, ammaumalutik naunaittiangnaktumiklu.

Havaqatigiingniq atauhiq taamna hivulliutilik anggirutini atuliqtittihimayuq ataani Ilanga 9 haffumani Nunaqaqqaarhimayut Uqauhiinnut Maligaa, Anggiqtauhimapluni Kuinmit June 2019 mi. Maligaa hivuniqhaa ikayuutilik havakpaktainnik Nunaqaqqaarhimayut inuutinggit utiqtiriami, atuliqtiffaangnahuaqlugu, hakugingniqhaqlugit pihimaaqlugitlu uqauhinggit.

Uqaqtauyut

“Uqauhiq uummatimut ilitariyaudjutilik uvaptingnut. Naunaiqhunilu ilaudjutiqangniqaqtuq anggiyuni nunallaani. Nan’ngahuktun’nga piyaami angginiqaqtuq Inuktut uqauhikkut hulidjutiqhainnik ilinniarnirmunlu Nunavunmi. Utiqtiffaangnahuaqtillugu, havaqatigiiqtuguk pittiaqhuta, ammaumapluta naunaittiangnaktumiklu pipluta hakugingniqhainnut aturnia Inuktun nunaptingni. Pinahuagutigut haffumatut, piyaami ilihaiyit piqariamingniklu ikayuutiqhainnik havaatigut atuqpagainniklu ihariagiyainnik ilihariamingnik Inuktun hakugingniqhaqlugulu Nunavunmiunut quviagilugu aadlanut piplutik uqauhiliqinirmut ilitquhiit.”
Maligaliuqti Steven Guilbeault, Minista Kanatian Ilitquhiit, Kanatap Kavamainni

“Ublumi tuhaqtipkaidjutaa pidjutiyuq puiguqtailiyaqhamik hivumuuqtilluni tammaqtailiplugu hakugingniqhaqhugulu Inuktut Nunavunmi. Una iniktigiyauyuq uvagut iniktaaqtaptingnik havaqatigiigapta, paatnaqatigiiqhuta, tammaqtailiplugu Inuit uqauhiit pitquhiitlu, ublumi hivunilu piyaqhainnik. Una tuhaqtitaudjut aadlanik tikinnahuagutilik Nunaqaqqaarhimayut Uqauhiitigut Maligaa—an’ngiyuamik iniktigutilik tamapta munariyaqaqhuta ikayuutiqhainik Nunaqaqqaarhimayut tammaktailiplugit uqauhinggit. Taitai, una ikayurniaqtuqlu hivuniqhaliuqhimayut talvani Ukiuqtaqtumi Ukiuqtaqtumilu Atugaqhat Havaaqhait tammaktailiplugit hakugiqhinahuaqhugitlu, inuuhirittiaqhutik ilagiiktut nunallaatlu.”
—Maligaliuqti Daniel Vandal, Minista, Ukiuqtaqtumi Kavamaliqidjutainni, Kanatap Kavamainni

“Quviahukpiaqtun’nga havaqatigiingmata kavamavut Nunavut Tunnngavikkutlu Kanatap Kavamaitlu talvuuna Nunavut Paatnagiingnirmun Uqauhitigut Ilinniarnikkutlu. Pidjutiyuq tamainni hivuniqhaliuqhutik ihuaqhaqhimayunik piplutik hakugiqtittiniaqhunilu atuliqtiffaaliqlunilu Inuktun nunaptingni. Niriuqtun’nga amigaittunik pinahuagutinik talvuuna pilutik Nunavut Paatnagiiqatainnut Uqauhikkut Ilinniarnikkutlu imaa piyaami hivuniraalurmut iniktirilutik nakuuyumik uqauhiqput.”
—Maligaliuqti Margaret Nakashuk, Minista Pitquhiliqiiyitkunni, Nunavut Kavamangani

“Talvuuna katitirinirmun pinggahunit ilauyuni, piliurniaqtuguk nutaanik kinguniqhavutnit uqauhikkut akimayunik sikuuqviptingnut nunallaaptingnut, amigaiqyuummiklugitlu iniqarnia ilihaqtittiyaami nutaqqavut Inuktut. Quviagiyara una anggirut piviqhaqarnialu pipkaiyaami Nunavut Ilihagutaa inikhaqaqtittiniaqtuq tikiutiyaami Nunavutim hivuniqhaa taaffuminga uqaqtiqaqlutik malruungnik uqauhiinnik uqayuqtunik ilihaqviqhainnik.”
—Maligaliuqti David Joanasie, Minista Ilinniaqtuliqiiyitkunni Ministalu Munariyaqaqtuq Nunavut Ilihaqpaalirviannut, Nunavut Kavamanga

“Tuhaqtitauyuq nakuuyunik Inuit ilihaqtinut. Amigaiqyuummiklugit nampait Inuktut uqayuqtunik ilihaiyiqhanik ilitturiniaqtut niriugiyavut Inuktut uqauhiatigut ilihaqtittinikkut sikuuqviiptingnut.”
—Aluki Kotierk, An’ngiyuqqaaq, Nunavut Tunngavikkut

Qilamik Kangiqhidjutit

Maniit Avatqulimaidjutiqaqtut 2019 ilaliutilik maniliurnirmun imaa $333.7 milian hitamani ukiuni, ukiuq tamaat maniit atugaqhaqaqhutik $115.7 milian talvanga, ikayuutiqhait nunaqqaarhimayut uqauhiinnut nunallaangginnakni havaaqhanut.

Ilinniarniq Nunavunmi munariyait Nunavut Kavamait ataani Ilinniaqtuliriiyitkut Maligaa hapkunanilu Inuit Uqauhikkut Tammaqtailinirmun Maligaa, piqaqtittiyuqhaq malruungnik uqayuqtumik uqauhiinni ilihagutiqhamik Inuktut ihumagilluagiplugu, imaalu Inuit ilihaiyi ilihaqtillutik talvuuna Nunavut Ilihaqpaalirvianni.
Nunavut Ilihaqpaalirvia piniaqtut $34.7 miliantaalamik talimani ukiunut ikayuutiqhainnik pivallianirmut ublumimut ihuaqtauyuqhanik Inuktut ilihagutiqhaata Nunavut Ilihaiyit Ilihaqviqhainnut (NTEP naunaittuq), amigaiqyuummiklugit ilihagutiqhat NTEP ngat aadlanut nunallaanut Nunavunmi, piviqhaqaqtittilunilu avatingni ikayuqtiqhat ilihaqtunut.

Nunavut Tunngavikkut ihuaqhaivaktait munariplugitlu Inuit munariyaqhainnik titiraqhimadjutauyut talvani Nunavut Anggirutaani imaalu piyaaqhainniklu piyaami kavamatuqainnit ukiuqtaqtumitlu kavamait ikayuutilutik havaagiyaqhainnik.
Talvanga $42 miliantaalamit, NTI kut piniaqtut $7.3 miliantaalamik talimani ukiuni uqaqtiulutik pivallianirmun nutaanik qilamik angiqliyuummiriami Inuktut ilinniarviqhait piliurlunilu havaaqhanik, ikayuutiqhat ikayuutiqhainik Inuit ilihaiyit hivungani havaktiinnut ilinnniaqviliqidjutikkut.

Atayut Hunavaluit

Atuliqtiffaangnikkut Hakugingniqhaqhugulu Inuktut Nunavunmi https://www.canada.ca/en/canadian-heritage/news/2019/09/revitalizing-and-strengthening-inuktut-in-nunavut.html

Pidjutilgit Atadjutit

Nunavut Kavamanga
www.gov.nu.ca

Nunavut Tunngavikkut
https://www.tunngavik.com/

Atautimut Uqaqtait Ministait Guilbeault, Bennett, Miller Vandal lu Puiguqtailiyaqhatigut Nunaqaqqaarhimayunut Uqauhiitatigut
https://www.canada.ca/en/canadian-heritage/news/2021/01/joint-statement-by-ministers-guilbeault-bennett-miller-and-vandal-on-the-importance-of-indigenous-languages.html

Ukiuqtaqtumi Ukiuqtaqtumilu Atugaqhat Havaaqhait
https://www.rcaanc-cirnac.gc.ca/eng/1560523306861/1560523330587

Nunaqaqqaarhimayut Uqauhiit https://www.canada.ca/en/services/culture/canadian-identity-society/languages/indigenous.html

Nunaqaqqaarhimayut Uqauhiit Maligaa
https://www.parl.ca/DocumentViewer/en/42-1/bill/C-91/royal-assent

Uqarvikhatit

Naunaiqhittiarumaguvit, uqarvigidjavat (tuhaqtakhainnarnik, uqarvigidjavat:


Download (PDF, 100KB)