Auyami tatkikhiutainik 1950ni, amigaitut Inuit ilakatigiit nuutititauhimayut Kutinikpaamut Kavamatkut Kanatami. Ilakatigiit Mitimatalimit ovalo Inukjuamit, taivaktut Port Harrison talvani, Hudson Kangikhuanik hinaani Nunavimit, nuutititauhimayut ovalo ilauliktut nunainut Qausuituq ovalo Ausuituq.
Kavamatkut Kanatami angikhimaliktut nutaamik nunakhait pikaktumik amigaitunik: umayunik, pitkutikhainik ovalo nutaamik hanalgutikhainik, tamamik utakiyut tikitkumik. Ilakatigiit angiktauhimayut aliahuguikata, utiktilaaktut angilgaminut malgunik ukiunik.
Hivulimik ukiumi, Kutinikpaami ayokhakpiakhimayut ilakatigiit. Pigaluakhutik Kavamatkut angikhimayait, pitkutikhait amigaingitut ovalo Inuit akiaguakhimayut, ilakatigiit utiktitaungitut angilgaminut.
Ilitagivlugit hamna ayokhagutainik ovalo piyumaplutik ilitagitjutikhainik, Nunavut Tunngavik Timinga pipkaihimayut malgunik ilitaigjutikhainik Aprilmi, 2008. Malgunik ukiunik utakivlutik, paknaiyaktitlugit, ilitagitjutikhait takupkaktauhimayut September imi ovalo 10mi, 2010..
NTIkut pipkaihimayait malguuk Nunavumi hanauyaktit hanagiaganik ilitagitjutikhainik, Simeoni Amagoalik Qausuitumit ovalo Looty Pijimani Ausuitumit. Atukhutik nunainit uyagainik, Amagoalik hanauyakhimayuk angutimik Qausuitumi. Pijimani hanauyakhiayuk uyakamik aknamik ovalo nutagaanik Ausuitumi. Ilitagiyakhait kungiaktiyut kanuk ilakatigiit aviktuktauhimayut nuutitihimatauyunut. Tamamik hanauyaktit ayoikhaihimayuk inuulgaminik hanauyaktinik hanatitlugit ilitagitjutikhait.
Ilitagitjutikhait ilitaginiaktait ilakatigiit nuutititauhimayut, aliahugilugit ayokhagutait ovalo ikpinagutait ilakatigiinut ovalo nunait ayokhagutainik pihimayainut ilakatigiit nuutitihimatitlugit kutinikpaamut nuutitigutainik 1950mi.
Takupkagutait ilitagiyakhainik ikpinagiyauyut ikayugiaganik Inuit nalvaagutikhainik umiklugit ovalo munagililugit tahapkoa ayokhakhimayut talvani. Tatkikhiutinik pitinagit NTIkut takuyakhainik, Kanatami Inuligiyit Minista John Duncan tunihimayuk mamiahugutainik kitkanit Kanatami Kavamatkut nuutitihimanmagit Inuit kimaktauhimayut. Prime Minista Stephen Harper tunihimayuklu inminik mamiahugutainik ayokhakhimayunut nuutitihimayut pulaakhimatitluni Qausuitumut.
Amigakatut angayukaat ilaukatauhimayut NTIkut ovalo Qausuituq ovalo Ausuituq nunakatigiit takupkaiyainik, ilauyut Minista Duncan, tunihimayuklu mamiahugutainik tamamik nunaini kitkanit Kavamatkut Kanatami nuutitigutainik ilakatigiit pihimayainik. Munagitjutikhait ilaukatauyut pihimayut tamamik nunainik malikhug takupkaihimayut.
Anigutait angiyut ovalo munagiyauhimaitut ukiugaaluk, kihimi, takupkaitjutait ilitagitjutikhainik ovalo mamiahugutait Kavamatkut Kanatamit, pipkaniaktait Inuit pilaaktainik ilitagilugit, munagilugit ovalo kiakatigilugit.